“Onlar, bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.”
Ulu Önder Atatürk, bu sözleri Gelibolu’da yaşamını yitiren Anzak askerleri için söylemiş. Bir kahramanlık destanının yazıldığı, her köşesinde apayrı hikâyelerin saklı olduğu bir yer Gelibolu. O yüzden insan bu kenti gezerken hem hüzünle hem de coşkuyla doluyor.
Gallipoli yani Gelibolu ismi, Yunancada “güzel şehir” anlamını taşıyan Kallípoli kelimesinden gelmiş. Antik Yunanlılar, tam da bu yarımadanın olduğu yerde M.Ö. 6. yüzyılda bir koloni kurmuşlar. Adına da Kallípoli veya bir diğer adıyla Kallipolis demişler. Zamanla Romalılar buraya “Callipolis” demeye başlamış. İngilizcede ise hâlâ Gallipoli olarak geçiyor.
Yazıya başlamadan önce hatırlatalım: Gelibolu’yu adım adım kişisel ve dijital tur rehberinizle gezmek için Piri Guide mobil uygulamasını indirmeyi unutmayın! 
Gelibolu Nerede?
Gelibolu, Çanakkale’nin bir ilçesi ve kasabasıdır. Türkiye’nin Avrupa kısmında yer alan Gelibolu, Çanakkale Boğazı’nın güney tarafında bulunuyor. Kasaba, Çanakkale’nin de 50 kilometre kuzeybatısında. Çanakkale Savaşı da dâhil zengin tarihi ve beraberinde taşıdığı kültürel mirası nedeniyle her yıl sıkça turist alıyor.
Gelibolu’ya Nasıl Gidilir?
Gelibolu’ya gitmek için öncesinde Çanakkale’ye uçak veya otobüsle gitmeniz gerek. Çanakkale Havaalanı şehre 20 kilometre; Gelibolu’ya ise yaklaşık 45 kilometre uzaklıkta yer alıyor. Havaalanında indikten sonra şehir içi toplu taşımayla Gelibolu’ya geçebilirsiniz. Otobüsle geldiyseniz de Çanakkale Terminali’nden minibüslere veya yine otobüse binebilirsiniz. Söylemeden geçmeyelim, Çanakkale hafta sonu İstanbul’dan araba ile gidebileceğiniz de bir yer.
Gelibolu ile Çanakkale arası yaklaşık 50 kilometre. Çanakkale’den Gelibolu’ya geçiş yapmak isteyenler Ecebat İskelesi’nden 40 dakikalık bir yolculukla geçebilirler. Çanakkale Havalimanı ile Gelibolu arasında mesafe yaklaşık 45 kilometredir. Çanakkale Havalimanı’ndan Gelibolu merkeze saat başı toplu taşıma araçları kalkmaktadır.
Gelibolu’ya Ne Zaman Gidilir?
Çanakkale sokaklarını, anıtlarını ve önemli noktalarını keşfetmek yılın her dönemi mümkün. Ancak kışları bol yağış aldığını ve yazların sıcak geçtiğini belirtelim. Ayrıca rüzgârının da çok olduğunu unutmamak gerek. Ne sıcakta çok terleyim ne yağmurda sırılsıklam olayım diyorsanız Mayıs ayı ile Nisan ayı tam sizlik olabilir. “Ben illa kışın geleceğim” diyenler ise yanına kalın kıyafet ve eldiven almayı unutmasın. Boğazın getirdiği rüzgârı, özellikle kış aylarında hafife almamanızı öneririz.
Gezinizi Çanakkale Savaşı Anma Töreni’nin yapıldığı 25 Nisan’a denk getirmek isterseniz hazırlıklarınızı önceden yapmanızı tavsiye ederiz. Çünkü öylesine özel bir günde Gelibolu’yu ziyaret etmek isteyen çok sayıda insan oluyor.
Gelibolu Gezilecek Yerler
Gelibolu’da hüzünlü bir kahramanlık yolculuğuna çıkmaya hazır olun!
Gelibolu’da mutlaka görmeniz gereken yerleri altta listeledik. Ancak çok daha fazlasını Piri mobil uygulamasında bulabileceğinizi hatırlatmış olalım. Piri mobil uygulaması, size Gelibolu için en güzel rotaları sunuyor, konumunuzu algılıyor ve neredeyseniz oranın hikayesini otomatik anlatmaya başlıyor. Size sadece kulaklığınızı takmak ve rotayı takip etmek kalıyor. Tamamen sizin keyfinize ve hızınıza göre hareket eden kişisel mobil tur rehberinizi indirmeden Gelibolu’yu gezmeye başlamayın!
Akbaş Şehitliği
Gelibolu Gezi Rehberi için ilk önerimiz Gelibolu’nun merkezine 25 kilometre uzaklıkta bulunan Akbaş Şehitliği. Burası Çanakkale Boğazı’nı selamlayan bir konumda, anlam ve duygu yüklü bir alan. Akbaş Şehitliği 1945 yılında, asıl şehitliğin hemen yanına inşa edilmiş ve daha sonra iki düzenlemeden geçmiş. İkinci düzenlemeyi Opet, ziyaretçilerin alanı daha rahat ziyaret edebilmelerini sağlamak için 2013 yılında yapmış. Şu an burada bulunan sembolik mezar taşlarının ve duvarın üzerinde 1213 şehidimizin ismi yer alıyor. Bu şehitliği dolaşmak, taşıdığı anlam yükü nedeniyle size tavsiyelerimiz arasında ilk sırada yer alıyor.
Büyükanafarta Köyü
Bu çevrede bulunan sayısız tarihi köyden bir tanesi de Büyükanafarta Köyü. Bu köy 8 Ağustos’ta Albay Mustafa Kemal’in Anafartalar Grubu Komutanlığı’na atanması ile savaşın gidişatını değiştiren önemli galibiyetlerden birine ev sahipliği yapmış. Akbaş Şehitliği’ni ziyaret ettikten sonra köyün “Cumhuriyet Meydanı”ndaki kafeye oturup soluklanmak için ideal. Aynı zamanda meydanda heykeltıraş Prof. Dr. Tankut Öktem’in tasarladığı “Atatürk Anafartalar’da” isimli heykel bulunuyor. Bu arada eğer bu köyü gezmekten çok zevk alırsanız, Küçükanafarta Köyü de pek uzakta değil.
57. Piyade Alayı Şehitliği
Hüzünlü bir tarihi gözler önüne seren bu şehitlik 57. Piyade Alayı anısına yapılmış. Alay müttefiklerin Arıburnu’na yaptıkları çıkartma sırasında 27. Piyade Alayı’nın gözetleme birlikleri ile birlikte çarpışmış. Bu çarpışmada Yarbay Mustafa Kemal’in ileri görüşlülüğü ve şehitlerimizin fedakarlıkları sayesinde düşmanın yarımadanın içine doğru ilerlemesi önlemiş. 57. Piyade Alayı aynı zamanda Kanlısırt, Conk Bayırı ve Anafartalar muharebelerine de katılmış. Bu şehitlikte vatanımız için savaşan şehitlerimizi andıktan sonra çevredeki sayısız anıtı incelemenizi tavsiye ederiz.
Bigalı Köyü
Geniş bir meydanı olan Bigali Köyü arabanızı park edip yürüyerek keşfetmeniz için ideal. Adeta bir film platosu gibi olan bu köyde Opet tarafından tüm evlerin sıvasının kazınarak altından çıkan doğal taşlarıyla ve meydan düzenlemesiyle bu hale gelmiş. Mutlaka ziyaret etmeniz gerekenler arasında köyün 1421 yılında inşa edilmiş ve 2020 yılında Opet tarafından tekrar restorasyonu gerçekleştirilen camisi ve Atatürk Parkı bulunuyor.
Ayrıca müze olarak kullanılan Atatürk Evi’nde sergilenen savaştan kalma mektuplar, belgeler ve köyün kültürünü yansıtan eşyaları inceleyebilirsiniz. Atatürk posterleri ve Türk bayraklarıyla süslenmiş bu köyü seyahat planınıza mutlaka dahil edin. Köyün kahvesinde kahvenizi de içmeyi unutmayın!
Eceabat Tarihe Saygı Parkı
Eceabat milattan önce 4 binden beri yerleşim yeri ve aynı zamanda Gelibolu Yarımadası’nın da giriş kapısı. Eceabat ismini Türklerin bu bölgeye geçmesine yardımcı olan, kimliği tartışmalı Ece Bey’den almış. Kimi kaynaklar Ece Bey’in Sarı Saltuk’un öğrencisi Halil Ece olduğunu söylerken kimileri Yakup Ece olabileceğini söylüyor.
Tarihe Saygı Parkı ise Opet tarafından inşa edilmiş. 3 bölümden oluşan Tarihe Saygı Parkı’nda tarihi Conkbayırı Mücadelesi’ni, Gelibolu Yarımadası’nın maketini ve heykeltraş Tankut Öktem’in çalışması olan “Tarihe Saygı Anıtı”nı görebilirsiniz. Tankut Öktem ne yazık ki anıtın yerleştirilmesinden önce hayatını kaybetmiş. Vefatından sonra iki kızı ve çalışma arkadaşları anıtı birleştirilip yeni evine yerleştirmişler.
Eceabat hem yerli hem yabancı birçok turisti ağırlıyor ve eğer konaklamak için bir yer arayışında iseniz ideal bir seçenek.
Kilitbahir
Burası Çanakkale Boğazı’nın en dar noktası. Hatta tam bu nedenle Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u saldırılardan korumak için buraya karşılıklı iki kale yaptırmış. Bu kalelerden bir tanesi olan Kilitbahir Kalesi, içinde yürüyerek dolaşmak ve bol bol fotoğraf çekmek için birebir.
Gelibolu’da ziyaret etmeniz gereken yerler arasında boğazın en büyük tabyası Namazgâh Tabyası, Sultan II. Abdülhamid tarafından yaptırılan Hamidiye Tabyası ve 1892’de yaptırılan Mecidiye Tabyaları bulunuyor. Rumeli Mecidiye Tabyası’nın çok değerli bir de hikayesi var: Seyit Onbaşı 18 Mart 1915’te sırtında taşıdığı büyük top mermisini bu tabyadaki topa sürmüş. Kendisini anmak amacıyla yapılan heykeli Namazgâh Tabyasının biraz ilerisinde bulabilirsiniz.
Kilitbahir ziyaretinizi köy meydanına çok yakın olan köy kahvesinde çay içip yakınındaki sanat evini ziyaret etmeden tamamlamayın.
Tarihte anlamlı bir yolculuğa hazırsanız Piri Guide uygulamasını yükleyip Kurtuluş mücadelemizin izlerini “Opet Tarihe Saygı” turumuzla sürebilirsiniz.
Bu coğrafyaya bir seyahat planlıyorsanız Troya Gezi Rehberi ve Gezilecek Yerler yazımıza da göz atmanızı tavsiye ederiz.
