Gaziantep, tarihin en önemli dini ve ticari şehirlerinden birisi. Günümüzde ise ev sahipliği yaptığı Zeugma, dünyanın en zengin mozaik müzesi. Burada insan hem mitolojiyi hem de erken Hristiyanlık Dönemi izlerini görebiliyor. İçerisindeki her eser o kadar eşsiz ve özel ki… Ama bir tanesi var ki işte o bir başka: Anadolu’nun Mona Lisası, namı diğer Çingene Kızı Mozaiği.
Zeugma Mozaik Müzesi, adını yine aynı bölgede bulunan Zeugma Antik Kenti’nden almış. Anadolu’nun bu kenti, bir zamanlar ticaret ve kültür merkezi olarak tarihte çok önemli bir rol oynuyormuş. Kent geçmişte de mozaik sanatıyla tanınıyormuş. Antik kentin evleri ve onlardan geriye kalanlar müzede sergileniyor. Her biri antik zamanda günlük hayatı, mistik tanrı ve yaratıkları anlatan farklı hikâyelere sahip.
Yazıya başlamadan önce hatırlatalım: Zeugma’yı adım adım kişisel ve dijital tur rehberinizle gezmek için Piri Guide mobil uygulamasını indirmeyi unutmayın! 
Zeugma Nerede?
Zeugma, 2011’de Gaziantep’te açılan dünyanın en büyük ikinci mozaik müzesidir. Müze, Gaziantep’in Şehitkamil ilçesinde yer alıyor.
Zeugma’ya Nasıl Gidilir?
Gaziantep’e karayolu veya havayolu üzerinde gitmek mümkün. Çoğu havayolu şirketi, haftanın her günü Gaziantep’e uçuş sağlıyor. Ankara’dan gidiyorsanız 1 saat 15 dakika, İstanbul’dan gidiyorsanız 1 saat 45 dakika sürüyor. Gaziantep Havalimanı’ndan merkeze geçiş için Havaş servislerini kullanabilirsiniz. Gaziantep’ten diğer şehirlere de yine Havaş otobüsleri ile geçebilirsiniz.
Zeugma Mozaik Müzesi’ne gitmek içinse 10, 202, 510, 7, 811 veya 879 numaralı hatları kullanabilirsiniz.
Zeugma’ya Ne Zaman Gidilir?
Zeugma’ya istediğiniz herhangi bir mevsim gidebilirsiniz. Ancak müzenin Gaziantep’te olduğunu tekrar hatırlayın. Bizim önerimiz midenizi Gaziantep lezzetleriyle doldurmadan önce buraya gelmeniz. Zeugma’yı gezdikten sonra şehrin kendisini de geniş bir şekilde gezebilirsiniz.
Güncellenen müze açılış-kapanış saatleri ve giriş ücretleri için bakanlık web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Zeugma Gezilecek Yerler
Anadolu’daki Roma Medeniyeti izlerini süreceğimiz bir yolculuğa hazır mısınız?
Zeugma’da mutlaka görmeniz gereken yerleri altta listeledik. Ancak çok daha fazlasını Piri mobil uygulamasında bulabileceğinizi hatırlatmış olalım. Piri mobil uygulaması, size Zeugma için en güzel rotaları sunuyor, konumunuzu algılıyor ve neredeyseniz oranın hikayesini otomatik anlatmaya başlıyor. Size sadece kulaklığınızı takmak ve rotayı takip etmek kalıyor. Tamamen sizin keyfinize ve hızınıza göre hareket eden kişisel mobil tur rehberinizi indirmeden Zeugma’yı gezmeye başlamayın!
Çingene Kızı Mozaiği
Anadolu’nun simgesi Çingene Kızı Mozaiği, küplerle beraber gözlerinde bir üç boyutluluk taşır. Nereden bakarsanız bakın Çingene Kızı sizi takip eder. Mozaiğe bakarken eserin ne kadar tahribata uğradığını da fark edeceksiniz. Buna maalesef tarihi eser kaçakçıları mozaik daha yerindeyken neden olmuşlar. Çingene Kızı’nın yüzünün olduğu yeri ise pek bir şeye benzetemedikleri için bırakmışlar.
Gezinizin devamında gezeceğiniz Poseidon Villası’ndan çıkmış kendisi. Bu mozaiğe “Çingene Kızı” ismini arkeologlar vermiş. Ancak üzerindeki kişinin Büyük İskender olduğu düşünülüyor çünkü mozaiğinin üzerinde tasvir edilen lüleler bize İskender’i hatırlatmakta. Helenistik Dönemde yapılmış olması da eserin Büyük İskender olma ihtimalini artırıyor.
Poseidon Villası
Poseidon Villası, harika bir Roma villası olarak karşımıza çıkıyor. Zeugma Müzesi’nde göreceğiniz birçok mozaik tam da buradan çıkarılmış. Olağanüstü bir güzelliğe sahip olduğu kesin, insan bu yapıya bakmaktan kendini alıkoyamıyor. İçeresinde villanın çeşmesi ve onun üzerinde de freskler ile havuz var. Büyük alan ise villanın büyük sütunlu avlusu. Avlunun tam ortasında üç başlı tridan çatalıyla duran bir Poseidon tasviri mevcut. Deniz ve deprem tanrısı Poseidon’ın çizimleri genellikle yanında bir atla tasvir edilir. Çünkü mitoloji der ki atı yaratan tanrı, Zeus’un kardeşi Poseidon’dır.
Roma Hamamı
Bir imparatorluk Roma hamamı, 11 futbol sahası büyüklüğündeymiş ve her Roma şehrinde öğlen 2’den sonra kimse çalışmaz, herkes hamama gidermiş. İnsanlar akşama kadar hamamda vakit geçirirmiş çünkü böylesine bir ortam Roma hamamlarında sağlanırmış. Müzede bulunan Roma hamamı için de aynısı geçerli. Sağ taraf, hamamın ısıtma bölgesi. En sonda ise toplu tuvaleti göreceksiniz. Roma Döneminde bu ücretsiz umumi tuvaletlere “latrina” ismi verilirmiş. Latrinalar bir süre sonra önemli bir Roma imparatoru tarafından paralı hale getirilmiş.
Hierapolis’te de çok büyük ve hâlâ yerinde olan bir latrina var. Eğer orayı da keşfetmek isterseniz Hierapolis Gezi Rehberimize bakmanızı öneririz 😊
Zeugma Evi Odası
Birebir ölçüleriyle Zeugma’dan alınıp müzeye getirilen bu oda Helenistik Dönemi hissederek gezebilmemizi sağlıyor.
Odanın duvarlarında yaş zemin üzerine kök boyalar ile yapılmış figürlerden oluşan freskleri görebilirsiniz. Zamanının duvar kâğıtları gibi kullanılan bu freskler, dönemin görkemini günümüze kadar canlı bir şekilde taşıyor. Fresklerde çoğunlukla kadınlar resmedilmiş çünkü Roma Dönemi insanının aksine Helenistik Dönem insanı fresklerde çoğunlukla kadınları resmetmeyi tercih ediyormuş.
Mars Heykeli
Mars yani Ares Heykeli, günümüze kadar gelebilmiş en önemli bronz heykellerinden. Gelebilmesinin sebebi ise Roma’nın ve erken Hristiyanların bunu fark edememesi. Peki ne olmuş, neden fark edememişler? Çünkü M.S. 256 yılında Zeugma darmadağın edilmiş; kent bir anda küller ve taşlar altında kalmış. Erken Hristiyanlar, Mars Heykeli gibi bir heykeli bulduklarında eritip silah yaparlarmış. Antik Çağdan günümüze kadar gelememiş resimlerin ve bronz heykellerin kaybolmasının da en büyük sebebi budur. Hristiyanlar o dönem yeni bir dini kabul ettikleri için kâğıttan olan eserleri tamamen yok etmişler, değerli madenlerden yapılmış olanları ise kullanmışlar.
Mars Heykeli’nin veya Anadolu topraklarında göreceğiniz birçok mitolojik figürün burunları neden tahribe uğramış, hiç düşündünüz mü? Malzemesi kötü olduğundan değil herhalde. Erken Bizans Döneminde insanları aşağılamak için yapılan ilk işkence burnu kesmekmiş. Çok tanrılı dinleri kabul etmeyen Hristiyanlar da bir işkence yönetimi olarak heykellerin burunlarını kesmişler.
Zeugma’da görülmeyi bekleyen daha bir sürü mozaik var. Anadolu topraklarının ne kadar da zengin ve geniş olduğunu gösteren bu eserleri daha yakından tanımak için Piri mobil uygulamasını indirmeyi unutmayın! 😊
Ayrıca Zeugma Mozaik Müzesi sonrası gastronomi şehri Gaziantep’i ve mutfağını keşfe çıkmak isterseniz Gaziantep Gezi Rehberimizi de okuyabilirsiniz.
