Fotoğraf Mausoleums.com adresinden alınmıştır.
Antik Dünyanın Yedi Harikasından ikisinin günümüz Türkiye sınırları içerisinde olduğunu biliyor muydunuz? Bunlardan biri de Halikarnas Mozolesi . 👀
Halikarnas Mozolesi, Türkiye’nin ünlü tatil yerlerinden biri olan Bodrum’dadır. Halikarnas Mozolesi ile ilgili en heyecan verici şeylerden biri de “mozole” teriminin kökenin ondan gelmesi. O günden bugüne bu kelime dünyanın dört bir yanındaki büyük mezarları ve anıtları tanımlamak için kullanıldı, fakat hiçbiri Halikarnas Mozolesi’nin görkemine yakından bile yaklaşamadı.
Anıtın İlk Adımları
Halikarnas Mozolesi anıtsal bir mezar. Bir zamanlar Anadolu’nun “Karia” denilen bölgesine hükmetmiş ünlü hükümdar Satrap Mausolus’un mezarı aynı zamanda. Mozole, alışılmışın dışında olarak Mausolos’un ölümünden sonra değil, yaşadığı dönemde onun emriyle yaptırılmış. Mausolos yaptırdığı yapılar ve mezarlarla kendisini ve hanedanını ölümsüzleştirmek istiyormuş. Anıtın yerinin belirlenmesinde onun Maussolos’un arzusu etkili olmuş. Mausolus mezarını genelde hükümdarların tercih ettiği gibi şehrin en yüksek noktasına değil merkezine inşa ettirmiştir. Böylece insanlar şehrin neresinde olursa olsunlar mozoleyi görecek ve Maussolos’u hatırlayacaktı.
Satrap Mausolus 24 yıl Karia’ya hükmetti. Ne yazık ki M.Ö. 353 yılında çok arzuladığı mezarının tamamlanışını göremeden vefat etti. Kız kardeşi ve aynı zamanda da eşi olan Artemisia II inşaat sürecini sürdürdü.
Anıtın Doğuşu
Halikarnas Mozolesi’nin tarihini burada size detaylıca anlattık. Ancak çok daha fazlasını Piri mobil uygulamasında bulabileceğinizi hatırlatmış olalım. Piri mobil uygulaması, size yolculuğunuz için en güzel rotaları sunuyor, konumunuzu algılıyor ve neredeyseniz oranın hikayesini otomatik anlatmaya başlıyor. Size sadece kulaklığınızı takmak ve rotayı takip etmek kalıyor. Tamamen sizin keyfinize ve hızınıza göre hareket eden kişisel mobil tur rehberinizi indirmeden yolculuğunuza başlamayın! 😊
Halikarnas Mozolesi'nin İnşaatı
Halikarnas Mozolesi’ni ayaktayken gören hiç kimse onun çizimini yapmamış. Ya da birisi yapmışsa bile ne yazık ki bugüne kadar ayakta kalamamış. Anıtın mimarisine ilişkin bilgiler iki antik kaynağa dayanmakta. Bu kaynaklar 1. yüzyılda yaşamış iki Romalı yazar olan Yaşlı Pliny ve Vitruvius’a ait. Ama ikisi de mozoleyi kendi gözleriyle görmemiş.
Tam olarak neye benzediğini bilmesek de Mozole’de dönemin en iyi mimar ve heykeltıraşlarının çalıştığını biliyoruz. Mozoleyi Paroslu Satyros ve Prieneli Pythius tasarlamışı. Anıtın dört tarafında dört farklı heykeltıraş çalışmış. Bu heykeltıraşlar podyum frizlerine kabartmalar yapmışlar. Kabartmalarda Yunanlıların Amazonlarla olan savaşları veya iç çatışmaları tasvir etmiş.
Hatta bazıları Efes’teki Artemis Tapınağı’nın sütunlarının mozolenin sütunlarına ilham verdiğine inanıyor.
Sırada Ne Var?
Halikarnas Mozolesi daha sonra deprem gibi doğal nedenlerle tahrip olmuş. 15. yüzyılın sonlarında St. John Şövalyeleri Bodrum’a gelir ve anıtın yıkıntılarından çıkan taşları kullanarak şehrin ikonik yapılarından biri olan Bodrum Kalesi’ni inşa ederler. Hatta inşaat için gerekli olan kireci elde etmek için bazı parçaları erittiler. Bugün Bodrum Kalesi’ni ziyaret edenler anıtın bazı parçalarını duvarlarda görebilirler.
Peki Halikarnas Mozolesi’nin bazı parçalarını görebileceğiniz başka bir yer olduğunu biliyor muydunuz? Londra’daki British Museum! 19. yüzyılın ortalarında arkeolog Charles Thomas Newton Bodrum’u ziyaret eder. O dönemde Mozole’nin geniş terasında ev olarak kullanılan sekiz yapı bulunuyormuş. Newton bu yapıları satın alır, yıktırır ve kazı çalışmalarına başlar. 10 yıl süren kazılarda 1700’ün üzerinde eser bulur ve bunların bir kısmı şu anda British Museum’da sergileniyor. Bu eserler arasında Mozole’nin tepesindeki dört atın çektiği bir araba olan ve adına da quadriga denen bir heykel ve Mausolus ve Artemisia’nın dev heykelleri yer alıyor.
Bodrum’da keşfedilmeye bekleyen daha çok tarih var. Hepsini Bodrum yazımızda anlattık.
