Manastır’a adım attığınızda, tarihin derinliklerine doğru bir yolculuğa çıkacaksınız. Mustafa Kemal’in “Manastır Türküsü”ne ilham kaynağı olan bu şehir, geçmişiyle büyüleyecek sizi. Bizans’ın gölgesinde 500 yıl boyunca Osmanlı toprağı olan Manastır, ezan seslerinin kilise çanlarıyla dans ettiği sokaklarıyla karşılayacak sizi.
Bu kent sadece tarihiyle değil, farklılıkların kucaklandığı ve birbirini beslediği dokusuyla da dikkat çekiyor. İşte bu sokaklar bir zamanlar ilham olmuş genç Mustafa Kemal’e ve ona iki büyük aşk vermiş. Biri, vatan aşkı. Diğeriyse Manastırlı bir genç kıza, Eleni’ye duyduğu aşk…
Bu yazımızda Manastır’da gezilecek yerleri sizin için sıraladık. Fakat yazıya başlamadan önce hatırlatalım: Manastır’ı adım adım kişisel tur rehberinizle gezmek için Piri Guide mobil uygulamasını indirmeyi unutmayın! 😊
Manastır Nerede?
Manastır, Makedonya’nın güneybatısında, Pelagonya vadisinin de güneyinde bulunuyor. Aynı zamanda Yunanistan sınırına da yakın bir konumda. Makedonya’nın en eşsiz şehirlerden biri olmasının yanında ülkenin ikinci büyük şehri.
Manastır, Adriyatik Denizi’nin güneyini Ege Denizi ve Orta Avrupa’ya bağladığından önemli bir kavşak noktası. Ayrıca kentte birçok Avrupa ülkesinin konsoloslukları bulunduğu için de Osmanlı döneminden bu yana “konsoloslar şehri” olarak anılıyor.
Manastır’a Ne Zaman Gidilir?
Manastır genel olarak her mevsim keyifli olan bir şehir. Çoğu turistik yer gibi Manastır’da yaz aylarında popülerleşiyor. Özellikle bu mevsimde açık hava etkinlikleri ve festivallerde düzenleniyor. Fakat bizim tavsiyemiz bahar aylarında gitmeniz. Özellikle sonbaharda hava hala sıcak olurken turist kalabalığı da nispeten azalmış oluyor. Kış ayları, Manastır’ın karla kaplanmış manzaralarını görmek isteyenler için çekici olabilir. Ancak bu dönemde hava soğuk olabilir ve bazı tarihi mekanlar kapalı olabilir.
Manastır’a Nasıl Gidilir?
Türkiye’den Manastır’a gitmek oldukça kolay. İster kara yolu ister hava yolu ile ulaşabilirsiniz. Toplu taşıma kullanarak Manastır’a ulaşmak isterseniz ilk önce İstanbul’dan kalkan otobüsler ile Üsküp’e gitmeniz gerekiyor. Oradan da yaklaşık 2,5 saat bir yolculuk ile Manastır’a ulaşabilirsiniz. Ayrıca Ohri’den 1, Selanik’tense 2,5 – 3 saatlik bir araba yolculuğuyla ulaşılabiliyor Manastır’a. Eğer uçak ile gitmek isterseniz de yine Üsküp’e uçup oradan Manastır’a geçmeniz gerekir.
Eleni & Mustafa Kemal
Eleni Manastırlı bir Hristiyan genç kadınmış. Genç Mustafa Kemal ise o dönemler Manastır Askeri İdadisi’nde okuyormuş. Elini ise kentin zenginlerinin yaşadığı Şirok Sokak’ta yaşıyormuş. Askeri geçitler de o sokakta gerçekleşirmiş. İnsanlar pencerelerini süsler, flamalarını takar, balkonlara çıkıp törenleri coşkuyla izlermiş. Mustafa Kemal’in de yer aldığı bir geçit sırasında Eleni de balkondan bakıyormuş. Mustafa Kemal’i izlemiş geçit boyunca. Mustafa Kemal de Eleni’yi fark etmiş tabii.
Mustafa Kemal’in Manastır’a yönetici olarak döndüğü dönemde ilişkilerinin başladığı söyleniyor. Hristiyan aileler, Türk memurlarının da yer aldığı ziyafetler düzenlerlermiş. Mustafa Kemal de emniyette çalışan amcası Adem Efendi vesilesiyle bu ziyafetlere davet edilirmiş. Eleni’nin ailesiyle de böyle tanışmış. Fotoğrafçı Milton Manaki şöyle anlatıyor:
“Hatırlıyorum, olay şehirde büyük yankı uyandırdı. Durum valiye kadar intikal etti. Bir Hıristiyan’ın bir Türk’e varmasını hoş karşılamayan Piskoposluk devreye girdi. … örtbas edilmesi için Eleni, Lerin’e (şimdiki adıyla Florina’ya) gönderildi. Sonra da evlendirildi.”
Manastır Gezilecek Yerler
Manastır’da mutlaka görmeniz gereken yerleri altta listeledik. Ancak çok daha fazlasını Piri mobil uygulamasında bulabileceğinizi hatırlatmış olalım. Piri mobil uygulaması, size Manastır için en güzel rotaları sunuyor, konumunuzu algılıyor ve neredeyseniz oranın hikayesini otomatik anlatmaya başlıyor. Size sadece kulaklığınızı takmak ve rotayı takip etmek kalıyor. Tamamen sizin keyfinize ve hızınıza göre hareket eden kişisel mobil tur rehberinizi indirmeden Manastır’ı gezmeye başlamayın! 😊
Saat Kulesi
Manastır deyince akla gelen sembol yapılardan biri, önünde durduğumuz bu saat kulesi. Hatta yakın zamanda “özel öneme sahip kültürel miras” listesine eklenmiş. Kulenin uzunluğu 33 metre. Mahmut Bey tarafından 17. yüzyılda yaptırılmış. Zaman içinde zarar görmüş kule. 19. yüzyılda büyük bir onarımdan geçmiş. Hatta söylenene göre duvarlarını güçlendirmek için Osmanlı, binlerce yumurta toplatıp harcın içine koydurtmuş.
Saat kulesinin üzerindeki haç ise sonradan eklenmiş. Her altı saatte bir, saatteki mekanizmadan “Biljana Platno” ve “Bitola Babam Bitola“çalıyormuş. Eğer dinlemek isterseniz gece 12, sabah 6, öğlen 12 ve akşam 6 saatlerinde kulenin yakınlarında olmanızı öneririm.
Manolya Meydanı
Manolya Meydanı kentin en popüler yerlerinde biri. Manolya Meydanı, Şirok Sokak’ın üzerinde yer alıyor. Şirok Sokak, İstanbul’un İstiklal Caddesi gibi… Mağazalar, kafeler, restoranlar burada toplanmış. Biliyorsunuz, Balkanlar deyince et ve hamur işi akla gelir hemen. Bu yüzden Şirok Sokağı üzerinde birçok köfteciye ve “bürekçi”ye rastlayabilirsiniz. Börek, Osmanlı mutfağında da çokça gördüğümüz bir hamur işi. Etnografik çalışmalar böreğin çok eski bir döneme, göçebe Orta Asya Türk kültürüne ait olduğunu gösteriyormuş. Orta Asya Türkleri, böreği ilk olarak uzun yolculuklarında yumuşak bir ekmek yemek arayışına girdikleri için yapmışlar. Hazırladıkları hamuru birkaç kez katlayıp yağda kızartmaya başlamışlar. Adına da Burga demişler. Burga, şimdiki böreğin en eski hali aslında.
Manastır Askeri İdadisi
Manastır Askeri İdadisi’nin binası, 19. yüzyılda bir askeri lise olarak inşa edilmiş. Günümüzde Manastır Müzesi olarak kullanılıyor. Balkan Savaşları sırasında ordu kışlası olarak da kullanılmış. Müzedeki kalıcı sergi, 2000’i aşkın esere ev sahipliği yapıyor. Tarih öncesi dönemden başlayıp Manastır’ın Sosyalist Dönemi’ne kadar uzanıyor. Hemen kapının sağında üç dilde yazılmış bir yazı var: “Çağdaş Türkiye Cumhuriyeti’nin yaratıcısı ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, 1899 yılında Askeri İdadi’yi bu kışlada bitirdi.”
Müzenin bir kısmında Mustafa Kemal Atatürk’ün kimliğini, üniformasını, madalyalarını ve bir de geometri kitabını görebilirsiniz. Aynız zamanda Mustafa Kemal’in Askeri İdadi’deki öğrencilik dönemini yansıtan bir heykel de bulunuyor. Heykel, 2011 senesinde Türkiye Cumhuriyeti’nden bir hediye olarak buraya getirilmiş.
Heraklea Lynkestis Antik Kenti
Kentin adını gördüğümüz ilk kaynaklardan biri, II. Philip’e karşı çıktığı bilinen Yunan devlet adamı Demosthenes. Demosthenes, Atina’nın bağımsızlığını savunan ve Yunanistan’ın Makedon emperyalizminden çıkması gerektiğini dile getiren biriymiş.
Bu antik kente Heraklea adının verilmesiyse pek şaşırtıcı değil aslında. Çünkü Makedon krallar, soylarının kahraman Herakles’ten yani Anadolu kültüründe Herkül olarak bilinin Antik Yunan kahramanından geldiğine inanıyorlarmış. Söylenene göre II. Philip, Herakles’in soyundan gelen Argoslu Temenidler’denmiş.
Manastır’a yolunuz düşmüşken Üsküp’ü de ziyaret etmek isteyebilirsiniz. Gitmeden önce mutlaka Üsküp gezi rehberimize de bakın.
