Bu yazı 6 Şubat 2023 depremi öncesi yayımlanmış olup Gaziantep’in mirasını hatırlamak ve unutturmamak için burada her zaman var olacaktır. 
Gaziantep’in kültürel miras hafızasını Piri mobil uygulamamızdan dinleyebilirsiniz. Aynı zamanda deprem bölgesindeki yerel üreticilere destek için başlattığımız kampanyayla ilgili detayları da bu yazımızdan okuyabilirsiniz.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin gözdelerinden biri Gaziantep. Baklavanın, taş hanların ve bakırın kenti burası. Yöre halkı buraya Antep der. Fakat eskiden Ayıntap veya Aynitapmış adı. Bu Aynitap adıyla alakalı farklı hikayeler senelerdir konuşulmakta. En bilindik rivayet, şehrin eski hükümdarlarının isminin birleşimi olduğu: Kral Ayni ve Kraliçe Tep. Bir diğer ilginç hikaye ise rüşvet aldığı için kötü nam salmış bir kadının tövbe etmesiyle ilgili. Söylenene göre bu kadının adı Ayni’ymiş. Kendisi kötü huyundan vazgeçince “Ayni tövbe etti!” diye halk konuşmaya başlamış. Kent de zamanla “Ayni’nin tövbe ettiği yer” yani “Aynitap” olmuş.
Yazıya başlamadan önce hatırlatalım: Gaziantep’i adım adım kişisel ve dijital tur rehberinizle gezmek için Piri Guide mobil uygulamasını indirmeyi unutmayın! 
Gaziantep Nerede?
Gaziantep, Güney Doğu Anadolu’nun batı kısmında yer alıyor. Şanlıurfa ve Hatay’a yakın bir konumda. Kuzey tarafında Şanlıurfa, Güneyinde Suriye var. Gaziantep, aynı zamanda Türkiye’nin en kalabalık 8. ili. Bulunduğu bölge içerisinde ise sanayi anlamında ilk sırada.
Gaziantep’e Nasıl Gidilir?
Gaziantep’e hem otobüs hem de uçakla gidebilirsiniz. Hatta hafta içi uçak biletleri biraz daha uygun olabiliyor. Zaten çoğu havayolu şirketinin de haftanın her günü Gaziantep’e uçuşu var. Ankara’dan gidiyorsanız yaklaşık 1 saat 15 dakika; İstanbul’dan 1 saat 45 dakika sürüyor. Gaziantep Havalimanı’ndan merkeze geçiş için ise Havaş servislerini kullanabilirsiniz. Gaziantep üzerinden diğer şehirlere yine Havaş otobüsleri ile ulaşım sağlamak mümkün.
Gaziantep’e Ne Zaman Gidilir?
Gaziantep, bulunduğu bölge nedeniyle Akdeniz ve Doğu Anadolu iklimlerinin arasında. Yazları sıcak ve kurak. Kışlar çok soğuk değil ama Aralık ve Şubat aylarında gitmeyi planlayanlar bir tekrar düşünse iyi olur. Çünkü diğer aylara oranla bu aylar gerçekten soğuk oluyor. Yağışı da en çok bu aylarda alıyor zaten. Planınız buysa şemsiyeler bavula!
Gece ve gündüz sıcaklıklar ciddi farklılık gösterebiliyor. O yüzden Gaziantep’i gezmek için bizim önerimiz sonbahar ayları. Mayıs ve Haziran ayları da gayet ideal çünkü sonbaharda olduğu gibi bu dönemlerde de yağış az oluyor kentte.
Gaziantep Alışveriş Rehberi: Yöresel Bir Yolculuk
Gaziantep’e gelmişsiniz o kadar, alışveriş merkezlerini boşverin! Esnafla konuşun ve Gaziantep hikayelerini dinleyin.
Şehre adımınızı attınız, ne alsak diye düşünüyorsunuz. İhtiyaçları karşılasın, hediyelik bir şeyler de olsun. Ama eve döndüğümüzde bize Gaziantep’i hatırlatsın. O zaman sıkı durun! Gazientep yöresel lezzetlerini tadıp alışveriş yapabileceğiniz birçok alışveriş noktası var bu şehirde:
- Zeytin Han
- Elmacı Pazarı
- Bakıcılar Çarşısı
- Baharatlar Çarşısı
- Almacı Pazarı
- Zincirli Bedesten
Peki, Gaziantep’in neyi meşhur? Herkes baklava, Antep Fıstığı der şimdi ama bizce Menengiç Kahvesi almakla başlayın. Baharatçılar Çarşısı’na uğrayabilirsiniz bunun için. Kurutulmuş sebzeler, tatlı sucuk, pestil, kahke, zahter… Sizi bilmeyiz ama biz karpuz çekirdeğine de bayılıyoruz. Siz de seven taraftaysanız karpuz çekirdekleri burada kuruyemiş olarak satılıyor.
Kumaşlara ilginiz varsa kutnu kumaşını unutmayın! El emeği göz nuru bakır var bir de. Bakırcılar Çarşısı’ına uğrayıp bakır cezveler ve kahve takımları alabilirsiniz. Sedef kakmları unuttuk sandınız değil mi? Tabii ki hayır, Osmanlı saraylarının vazgeçilmezi bu ahşap üzerine yapılan sanat eserleri evinizi süsleyebilir.
Gaziantep Gezilecek Yerler
Gaziantep’te mutlaka görmeniz gereken yerleri altta listeledik. Ancak çok daha fazlasını Piri mobil uygulamasında bulabileceğinizi hatırlatmış olalım. Piri mobil uygulaması, size Gaziantep için en güzel rotaları sunuyor, konumunuzu algılıyor ve neredeyseniz oranın hikayesini otomatik anlatmaya başlıyor. Size sadece kulaklığınızı takmak ve rotayı takip etmek kalıyor. Tamamen sizin keyfinize ve hızınıza göre hareket eden kişisel mobil tur rehberinizi indirmeden Gaziantep’i gezmeye başlamayın!
Öyleyse Fırat Nehri’nin can verdiği bu kadim topraklara, Gaziantep’e hoş geldiniz!
Gaziantep Kalesi
Gaziantep Kalesi aslında çok eski zamanlara dayanıyor. Antep’in tarihi dokusu tam da burada şekillenmiş. M.S. 2. yüzyılda Romalılar inşa etmiş burayı. Ancak şimdiki halini Osmanlı Döneminde almış. Uzaktan baktığınızda kalenin bir yüzük şeklinde olduğunu göreceksiniz. Fakat kaledeyken dikkatinizi çekecek bir başka şey var. O da Halep Kalesi. Halep için kardeş şehir diyebiliriz. Gaziantep’e oldukça yakın. Zaten şehir dokusu ve kale mimarisi bile o kadar benzer ki! Kaleye çıktığınızda Halep Kalesi’ni rahatlıkla görebilirsiniz.
Son yıllarda Gaziantep Kalesi bir müze olarak kullanılıyor. Burada Antep halkının direniş öyküsünü yakından öğrenebilirsiniz. Bu öyküleri anlatan panolar ve heykeller mevcut. Toplamda 2 bine yakın da figür var. Gaziantep Kalesi’nde MüzeKart geçerli değil. Kaleye 2022 yılında giriş ücreti 10 TL. Güncel fiyatlar için müzenin web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Zeugma Mozaik Müzesi
Zeugma Mozaik Müzesi dünyanın en büyük mozaik müzesi. Burası Gaziantep’in ilçelerinden Nezip’in yakınlarında bulunuyor. Köprü ya da geçit anlamına gelen Zeugma, ismini Roma Döneminde almış. Geçmişte kent önemli bir ticaret şehriymiş. Müzede de bu şehre ait mozaikler sergilenmekte. Yaklaşık olarak 1700 metrekare mozaik bulunuyor.
Anadolu’nun Mona Lisası olarak anılan Çingene Kızı Mozaiği de yine burada. Zeugma Mozaik Müzesi’ndeki eserleri tek tek yakından öğrenmek isterseniz uygulamamızdaki Zeugma: Çingene Kızı’nın Evi turumuzu dinleyebilirsiniz!
Pişirici Kasteli
Eşsiz bir mimariyle tanışmaya hazır olun! Çünkü Pişirici Kasteli hem dini hem de sivil mimarinin aynı mekânda buluştuğu bir nokta. Kelime anlamına baktığımızda “kastel” suyun buluştuğu yer demek. Gaziantep tarihi boyunca süregelen bir su sıkıntısı yaşamış. Geçmişte de Antep halkı, bu problemden dolayı yer altı sularının olduğu bölgelere evler ve camiler yapmış.
Pişirici Kasteli’ne girdiğinizde bir mescitle de karşılaşacaksınız. Buranın orta kısmında bir avlu ve çamaşırhane var. Etrafındaki odalarda ise duş ve tuvalet mevcut. Halk, Gaziantep’in kavurucu sıcağını bilerek serinlemek amacıyla bu tür kastelleri inşa etmiş. Şehirde böyle 8 kastel var ama Pişirici Kasteli en iyi durumda olanı.
Gaziantep Mevlevihanesi Vakıf Müzesi
Gaziantep Mevlevihanesi, uzun yıllar dini bilimler öğreten bir yapıymış. Ancak sadece bununla kısıtlı kaldığını sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Çünkü burası tıpkı bir konservatuar gibi makam bilimlerini de öğretiyormuş. Daha sonrasında müzeye çevrilmiş. Şu anda bir müze olan Gaziantep Mevlevihanesi, Maden Eserleri, El Yazması Kur’an-ı Kerimler, Türk Hat Sanatı örnekleri içeriyor. Aynı zamanda çeşitli halı ve kilim örnekleri de ziyaretçilere sunulmakta.
Yesemek Taş Ocağı
Yesemek Taş Ocağı, Gaziantep’in biraz daha batı tarafında kalıyor. Yesemek tarihi çoook eskilere dayanıyor. Çünkü Yesemek Taş Atölyesi ve Heykelcilik Okulu, yüzyıllar boyunca Doğu’nun en büyük taş ocağı ve heykelcilik atölyesiymiş. Hitit kralı tarafından açılmış ancak krallık dağılınca Yesemek’in faaliyetleri de yavaşlamış. Günümüzde bu bölgede 300 parça yontu taslağı toprak altından çıkarılmış durumda. Ve bir açık hava müzesi olarak ziyaretçilere açık. Müzeye girdiğinizde aslan kabartmaları ve dağ tanrıları heykellerini görebilirsiniz.
Tarihi Kır Kahvesi
Gaziantep’in altını üstüne getirdiğimize göre bir yorgunluk kahvesi içmek isteyeceğinize eminiz. İşte hem tarihi hem de mis kokulu Türk kahvesi ile sizi büyüleyecek bir yer önerimiz var: Tarihi Kır Kahvesi. Ayrıca Gaziantep Kalesi’nin eteklerinde bulunan bu güzel kahvenin geçmişte çok önemli bir rolü de varmış. Kurtuluş Savaşı sırasında Fransızlara karşı şehir savunmasında önemli bir karargâh olarak kullanılmış.
Gaziantep Yemekleri: Düğmelere Dikkat!
Parmakları ısırtacak derecede geleneksel yemekleri olan bir şehir Gaziantep. Parmaklarınızı ısıracaksınız derken şaka yapmıyoruz. Çünkü burası Anadolu’nun lezzetlerini tadabileceğiniz harika bir nokta. “Gastronomi Şehri” diye boşuna dememişler. Bol bol yemeye içmeye midenizi hazırlayın. Hatta böyle birkaç hafta kalacaksanız yanınıza bir büyük beden pantolon almak fena olmaz 😊 Tavsiyemizi dikkate alın deriz çünkü ihtiyacınız olacak 🍲
Antep’in kendine özel lezzetleri say say bitmez. Bazıları:
- Ali Nazik Kebabı
- Ayva Kebabı
- Nohut Dürüm
- Firik Pilavı
- Kahvaltılık olarak Omaç
- Şiveydiz
- Ekşili Köfte
- Tene katması
Bizim favorimiz olan İmam Çağdaş’a gidip çeşitli Gaziantep yemeklerini deneyebilirsiniz. Küşleme ile havuç dilimini yemeden ayrılmayın! “Baklava, baklava!” diyenleri duyuyoruz. Tabii ki baklavayı biz anlatmayacağız. Baklavanın onlarca çeşidini yerinde deneyin ve kesinlikle hikayesini, yapılışını da oturduğunuz yerde dinleyin. Bizim önerimiz bu konuda Zeki İnal.
Gezi notlarımızın sonuna geldik. Gaziantep gibi yurt içindeki bir sürü şehir gezilip görülmeyi bekliyor. Tarihleriyle, yemekleriyle ve doğal güzellikleriyle büyüleyici olan diğer şehirleri keşfetmek istiyorsanız uygulamamızı ziyaret edebilirsiniz.
Hazır gezerken biraz daha öğreneyim diyenler, Konya Gezi Rehberimize bakmadan gitmesinler!
