Akyaka, kültürel ve tarihsel dokusuyla sizi kendine çekmeyi başaran bir yer. Kültürü ve tarihi dedik ama Akyaka’yı Akyaka yapan en önemli özellik belki de ormanları. İçinizi açan o yemyeşil ağaçları, denizin mavisiyle öyle güzel bir ahenk içinde ki! Tertemiz havası da işin içine girince harika bir tatil noktası oluyor burası.
Birkaç yıl önceye kadar küçük bir balıkçı kasabasıymış. Ancak zamanla, özellikle de 1970’lerde doğayla iç içe olması onu çok daha cazip bir tatil rotası haline getirmiş. 2011’de de bu küçük kasaba hakkettiği Cittaslow, yani sakin şehir unvanını kazanmış. Cittaslow, sakin ve sürdürülebilir yaşamı destekleyerek bölgesel mirası koruyan ve topluluk kültürünü destekleyen uluslararası bir hareket. 2022 itibariyle Türkiye’de Cittaslow adını almış toplam 21 şehir var.
Yazıya başlamadan önce hatırlatalım: Akyaka’yı adım adım kişisel ve dijital tur rehberinizle gezmek için Piri Guide mobil uygulamasını indirmeyi unutmayın! 
Akyaka Nerede?
Akyaka, Muğla’nın Ula ilçesine bağlı bir sahil kasabası. Bodrum ve Datça yarımadalarının arasında kalmış Gökova Körfezi’nin en ucunda yer alıyor. Güneyinde Marmaris, doğusunda Köyceğiz var. Burası küçük olmasına rağmen çok önemli bir turizm merkezi.
P.S. Kasabaya giderken yol üzerinde yeşilden sarıya dönmüş küçük çadırlar göreceksiniz. Sizce bunlar ne, tahmini olan var mı? Buu gördüğünüz şeyler tahin yapımında kullanılan susam. Susam Akyaka’da en çok yetişen bitkilerden biri. Hasadı da Ekim ve Kasım aylarında yapılıyor. O yüzden buraya gelirseniz susam almadan gitmeyin!
Akyaka’ya Nasıl Gidilir?
Akyaka’ya hem karadan hem de havadan geçebilirsiniz. Hava yolunu tercih edenler Milas-Bodrum Havalimanı veya Dalaman Havalimanı’nda inecek. Bizim önerimiz Muğla Dalaman Havalimanı çünkü Akyaka’ya 70 kilometre uzaklıkta. Milas-Bodrum Havalimanı ise kasabaya yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Havaalanında indikten sonra MUTTAŞ otobüslerine binebilir ve Gökova Dörtyol’da inebilirsiniz. Buradan sonra Akyaka’ya taksiyle geçmek mümkün ancak otogara gidip oradan kalkan dolmuşlara binmek de bir seçenek.
Akyaka’ya Ne Zaman Gidilir?
Öncelikle belirtelim: Akyaka, Akdeniz ikliminin hâkim olduğu bir bölge. Ancak en önemlisi rüzgârıyla meşhur bir yer. Bu meşhur rüzgârları onu yamaç paraşütü, yelken veya kaya tırmanışı gibi birçok açık hava sporunun merkezi yapmış durumda. Sabah 11’de başlayan bu rüzgâr akşam 5 hatta 6’ya kadar devam ediyor. Mayıs’tan Kasım’a kadar da çok yoğun bir şekilde esiyor.
Spor tutkunları için bu iyi bir haber olsa da esintilerden pek hoşlanmayan gezginlerimiz rahatsız olabilir. Yaz sıcağında gezmek, özellikle de antik kentleri gezmek yorucu ve zorlayıcı. Fakat rüzgârlar Akyaka sıcağını biraz da olsa dağıtıyor. Bizim önerimiz havaların iyi olduğu aylar da gidin, bolca temiz hava alın ve bisiklete binin. Piri gezginleri rüzgâr karşısında yıkılmayacaktır, eminiz!
Akyaka Gezilecek Yerler
Akyaka’da mutlaka görmeniz gereken yerleri altta listeledik. Ancak çok daha fazlasını Piri mobil uygulamasında bulabileceğinizi hatırlatmış olalım. Piri mobil uygulaması, size Akyaka için en güzel rotaları sunuyor, konumunuzu algılıyor ve neredeyseniz oranın hikayesini otomatik anlatmaya başlıyor. Size sadece kulaklığınızı takmak ve rotayı takip etmek kalıyor. Tamamen sizin keyfinize ve hızınıza göre hareket eden kişisel mobil tur rehberinizi indirmeden Akyaka’yı gezmeye başlamayın!
Yerel yaşamı, kültürü ve doğayı korumak bizim elimizde diyor ve Akyaka’yı gezmeye başlıyoruz! 😊
Azmak Nehri: Namıdiğer Kadın Azmağı
Akyaka dedik mi akla hemen Azmak Nehri, bir başka deyişle Kadın Azmağı geliyor. Azmak Nehri aslında çok büyük bir yer altı suyu.. Bu su, kasabanın kendisi kadar temiz ve berrak. Dibini bile direkt görebiliyor insan. Azmak boyunca yürürken veya tekne turlarıyla nehrin üzerinden geçerken bahsettiğimiz bu berraklığı göreceksiniz. Hatta balık, kaplumbağa ve su samurlarına bile rastlayabilirsiniz.
Peki, ismi nereden geliyor bu Kadın Azmağı’nın. Öncelikle “kadın” kısmından başlayalım. Şebeke suyunun olmadığı zamanlarda kadınlar burada toplanırmış. Hem sohbet ederler hem de çamaşırlarını yıkarlarmış. O yüzden adı Kadın Azmağı olmuş. “Azmak” ise “az” kökünden türetilmiş. Az; ayrılmak, sapmak veya aşmak demek. Yani azmak, suyun taşkın haline verilen bir isim. Bir başka teori ise su yer altından çıktığı için Azmak Nehri denildiği.
Idyma Kalesi
Yapılacaklar listenizde Idyma Kalesi’ne çıkıp Gökova Körfezi’ni izlemek de olsun.
Yukarıdan izleyeceğiniz yeşillik alan bir zamanlar denizmiş. Anlayacağınız kale denizin hemen kıyısına yapılmış. Idyma Kalesi, adını geçmişte aynı isme sahip bir antik kentten almış. Kalenin doğu ve batı kısımlarındaki taş duvar kalıntıları da zaten Antik Dönemi işaret ediyor. Fakat kale Bizanslılar Döneminde inşa edilmiş. Oldukça da iyi korunmuş ancak girişinin nerede olduğu tam olarak bilinmiyor.
Geçmişte Evliya Çelebi ve Piri Reis’in bile buraya gelmiş olma ihtimali var. Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde “Gökova Kalesi” adında, harap ve kimsenin yaşamadığı bir kaleden bahsediyor. Derler ki bu kale aslında Idyma Kalesi’ymiş.
İnişdibi Su Sarnıcı
Sarnıçlar, geçmişte temiz suyu depolamak için kullanılırmış. Kuraklığın ve kuşatmaların yaşandığı dönemlerde de çok önemli bir role sahiplermiş. Bu silindirik gövde üzerine kubbe örtülmüş sarnıçlar aslında çok da yeni değiller. 1520’lerde, Kanuni Sultan Süleyman’ın Rodos seferine çıkacağı dönemde başlamış her şey. Sefer yolu üzerindeki riskler ve tehditler tespit ediliyormuş. Muğla’da da Temmuz-Ağustos gibi sular azaldığından ordunun su ihtiyacı için su depolarının yapılması düşünülmüş. Geniş havuzlardaki su yaz sıcağında buharlaşacağından Mimar Sinan bu sarnıç fikrini ortaya atmış.
İnişdibi Su Sarnıcı, Mimar Sinan döneminde yapılmamış ama onun yıllar önce hayata geçirdiği proje sayesinde 1800’lerde inşa edilmiş. Burası yağmur sularının depolanması için tasarlanmış. Depolanan suların bazıları hâlâ bahçe sulamada kullanılıyor.
Kaya Mezarları
Akyaka’daki ünlü kaya mezarları, kayanın ince ince oyulup işlenmesiyle ortaya çıkmış. Mezarlardan birinde oyulmuş iki sütun da var. Ancak bu sütunların biri yarım kalmış, diğeri ise tamamlanmış. Sanki birisi zamanı durdurmuş gibi mistik bir görüntüye sahip.
Etraftaki dörtgen boşluklar da aslında birer mezar. Bunlar, M.Ö. 4. yüzyıla tarihlendiriliyor ve toplumların sosyo-ekonomik durumlarını da gösteriyor. Örneğin dantel gibi işlenmiş mezarlar refah seviyesinin o zamanlar yüksek olduğunu gösterirken; sade bir tasarıma sahip olanlar toplumun geçtiği zor dönemleri yansıtıyor.
Aşıklar Yolu
Geçmişte Gökova büyük bir bataklıkmış. Bataklık da beraberinde ciddi bir sivrisinek sorununu, sivrisinekler de sıtma hastalığını getirmiş. Artık durum dayanılmayacak bir hal alınca dönemin belediye başkanına gitmiş halk. Recai Bey de çarenin okaliptüs ağacı olduğuna karar vermiş. Ancak 1900’lerin başında bu ağacı sadece Avustralya’da bulabilirmiş.
Bu noktada devreye Halikarnas Balıkçısı yani Cevat Şakir Kabaağaçlı girmiş. Bağlantıları sayesinde yüzlerce okaliptüs ağacını getirtmiş Akyaka’ya. Ağaçlar 3 kilometrelik bir alana dikilmiş. Okaliptüs ağaçlarının gövdelerinin suyu çekmesiyle de zamanla bataklık kurumuş ve sıtma hastalığı kenti terk etmiş. Bataklıktan geriye insan eliyle oluşturulmuş bir doğa harikası kalmış. Şimdi ise burası Aşıklar Yolu adını alan, metrelerce ağaçların uzandığı ve hikâyesiyle bile ilgi çekmeyi başaran ünlü bir yol.
Kedrai Antik Kenti
Kedrai Antik Kenti, Sedir Adası’nda yer alıyor. Ada ismini eskiden bölgede bulunan sedir ağaçlarından almış. Ama şu an sedir ağaçları yerlerini zeytin ağaçlarına bırakmış. Aynı zamanda burası tamamen koruma altına alınmış nadir adalardan birisi. O yüzden adaya girdiğiniz anda lütfen sigara içmeyin.
Kedrai Grekçedeki Kedros ile Latincedeki Kedre yani sedir kelimelerinden geliyormuş. Antik kentten geriye kentin agorası, tiyatrosu ve tapınağı kalmış. Tiyatrosu, 2500 kişilik ve oturma yerlerinden zeytin ağaçlarının çıktığı bir yer. Apollon Tapınağı’ndan da geriye birkaç kalıntı kalkmış. Bir yazılı taş bile mevcut kalıntılar arasında. Ne yazdığı tam olarak bilinmese de Kleopatra ismi hemen kendini gösteriyor. İnsan düşünmeden edemiyor, Kleopatra bile geçmiş olabilir bu yollardan.
🏝️️ Sedir Adası’na geçmek için Akyaka’dan kalkan tekne turlarına binebilirsiniz. Bir başka seçenek ise Akyaka’ya 20 kilometre uzaklıktaki Çamlı’ya gitmek ve oradan dolmuş teknelere binmek. Olur da Çamlı istikametini seçerseniz ünlü İncekum Plajı’na uğramayı unutmayın! 🏖️
Yine Muğla’da bulunan ve sakin şehir unvanını almış bir başka kasabayı daha görmek istemez miydiniz? Öyleyse Köyceğiz gezi rehberimiz sizi bekliyor! 😊
