Sizlerle küçük bir yolculuğa çıkıp, 19. yüzyılın başlarından 20. Yüzyıla kadar modern sanata damgasını vurmuş 3 modern sanatçı ve hikayelerine bakacağız.
Frida Kahlo’dan Claude Monet’e kadar birbirinden farklı yüzler ile tanışacağız. E malum sanat bu hele o dönemlerde sayısız sanat akımı söz konusuydu. Hepsi apayrı karakterler, hepsi apayrı modern sanatçı. Mutlaka bilmeniz gereken 5 modern sanatçıya gelin hep beraber bakalım.
Başlamadan önce ufak bir hatırlatma bu yazının ilk bölümü nerede diye merak ediyorsanız, hemen buraya bakabilirsiniz. Bu yazımızda da farklı modern sanatçı ve hikayelerine baktık.
Edvard Munch
Norveçli ressam Edvard Munch aslında oldukça bir modern sanatçı. Pek çok filme ilham vermiş, sonraki dönem sanatçıları tarafından defalarca yeniden yorumlanmış’ikonik’ eseri ‘Çığlık’tan’ tanıyorsunuz.
Zor bir hayat yaşamış Edvard Munch. Hastalıklar, ölüm ve bunların getirdiği yalnızlık duygusu hiç eksik olmamış hayatından. Çok erken yaşta annesini kaybetmiş, takip eden yıllarda da hastalık sebebiyle kız kardeşini. Başka bir kız kardeşininse psikolojik sorunlar sebebiyle akıl hastanesine yatmasına tanıklık etmiş. Çalkantılı geçen aşk hayatında da mutlu bir birlikteliği olmamış ne yazık ki… Uzmanlar Munch’ın Borderline Kişilik Bozukluğu olduğuna inanıyorlardı. Ailesinde ırzi olan mental hastalıkları miras almama korkusu da tuz biber oldu.
Hayatındaki bu olayların onda bıraktığı etkileri, yaptığı tablolara ve yazdığı yazılara aktarmış Munch. Tam 15 bine yakın çizimi ve 13 binden fazla yazısı olduğu biliniyor.
Bu kadar trajediye rağmen Munch gezmekten oldukça keyif alıyormuş. Seyahat ona hep yeni ilhamlar getirmiş. Paris’te Paul Gauguin, Vincent van Gogh ve Henri de Toulouse-Lautrec’ten özellikle renk kullanımları konusunda çok şey öğrenmiş.
İlk Selfie Tanesi
Edvard Munch, resimlerinde kendisini model olarak kullanmayı ve otoportreler yapmayı seviyordu. Başka ressamlar da kendi otoportrelerini yapmışlar, onu özel kılan nedir, derseniz… Haklısınız, buraya kadar onu diğer sanatçılardan ayıran bir şey yok. Ancak 1902 yılı, Munch’ın hayatında bir dönüm noktası olmuş: Bir fotoğraf makinesi satın almış kendine! Ve bu tarihten sonra bol bol kendi fotoğrafını çekmiş. Selfie yani. Bu ikonik tablonun yaratıcısı, aynı zamanda tarihte selfie çeken ilk insanlardan biri! Giyinik, çıplak; kalabalık bir ortamda ya da yalnız; net ya da bulanık biir sürü fotoğrafını çekmiş. Bu sebeple, iyi bir ressam olmasının yanında portre fotoğrafçılığının da öncülerinden biri kabul ediliyor Munch.
Frida Kahlo
Şimdi Kuzey Amerika’nın güneyine, Meksika’nın başkenti Meksiko’ya gidiyoruz. Bizi ilham dolu bir kadın bekliyor, Frida Kahlo.
20. yüzyılın başında, 6 Temmuz 1907 tarihinde doğuyor Frida. Frida ya da orijinal haliyle ‘’Frieda’’, ‘’özgürlük, barış, huzur’’ gibi anlamlara geliyor Almanca’da. Ancak, Frida için daha adı konurken dilenen o huzur, pek de kalıcı olamıyor hayatında.
İlk kez, 6 yaşında geçirdiği çocuk felciyle gelip vücuduna yerleşen fiziksel acılar bozuyor huzurunu Frida’nın. 1 yıla yakın süre yatağından çıkamıyor. 18’ine geldiğinde, büyük bir trafik kazası geçiriyor Frida. Bindiği otobüs bir tramvayla çarpışıyor. Bu kaza telafisi olmayan fiziksel hasarlar bırakıyor genç kadının vücudunda. Kazadan sonra Frida, yine bir süre yatağa; ömür boyuysa ameliyatlara ve korselere mahkûm oluyor. ’Kırık Sütun’’ adlı tablosuna da aynen bu felaketi resmediyor.
O hasta yatağında yatarken, sıkılmaması için annesi yatağının üzerine bir ayna yerleştiriyor. O günden sonra ayna onun sanatının ayrılmaz bir parçası oluyor. Frida, aynı aynaya bakarak gördüğü farklı kadınları… ‘’Frida’’ları resmetmeye başlıyor. Frida Kahlo için de, kendini ifade etmenin, acıyı paylaşmanın ve Frida’yı tanımanın bir yolu, bir aracı olmuş otoportre çizmek.
Fil ve Güvercinin Aşkı
Sanatçı, kazadan iki yıl kadar sonra toparlanıp yeniden ayağa kalktığında, Meksika’nın ünlü ressamı Diego Rivera’yla tanışıyor. Frida Kahlo’yla ilgili az da olsa bir şeyler duymuş, okumuşsanız eğer, mutlaka Diego Rivera adına denk gelmişsinizdir. Diego… Frida’nın büyük, çok.
Aralarında ciddi bir yaş farkı olan çift özellikle Frida’nın ailesinden baya bir tepki almış. Ne yazık ki, çevrenin olumsuz seslerine direnebilen aşkları, çift taraflı ihanetler ve kavgalarla gölgelenmiş çiftin. Diego’nun Frida’yı, kız kardeşiyle aldatması Frida için ağır bir darbe olmuş. Ve nihayetinde boşanmışlar… Böylece ikonik ‘İki Frida’ tablosu doğmuş.
Claude Monet
1840, Paris doğumlu Claude Monet, Empresyonizm, akımının en önemli temsilcilerinden biri. Monet, o dönem ‘’sanatın başkenti’’ kabul edilen Paris’te doğuyor doğmasına ama… çok küçük yaşta ayrılmak zorunda kalıyor şehirden. Ailesinin işleri sebebiyle Fransa’nın kuzeyinde, Normandiya olarak anılan bölgedeki Le Havre’a taşınıyorlar. Uzmanlar bunun ‘’sanat tarihinin en büyük şanslarından biri’’ olduğu görüşündeler: Normandiya’nın kapalı, bol fırtınalı havası Mone’yi etkiliyor ister istemez. ‘’Paris’te büyüseydi yine çok iyi bir sanatçı olurdu belki ama sanatta bir devrimci olabilir miydi?’’ diye soruyor sanat tarihçileri.
Monet, çizim hayatına ‘’karikatür’’ ile başlıyor.Bu karikatürler, onun kısa sürede hem ismen tanınmasına hem de yeteneğinin fark edilmesine vesile oluyor. 17- 18 yaşlarında Monet’in, kendisinden karikatür sipariş eden müşterileri olduğu biliniyor mesela. Ayrıca çizimleri, şehrin bazı kitapçılarının vitrinlerinde de sergileniyormuş.
Bir süre sonra yeniden Paris’e dönüyor Monet. Bu dönüşü, onun ‘’sanatta bir devrimci’’ olmasının başlangıcı kabul edebiliriz belki. Geldiği şehirde Empresyonizm sanat akımının önemli temsilcileriyle tanışıyor Monet. Aralarında sıkı dostluklar kuruluyor; sanat görüşlerini ve bilgi birikimlerini aktarmaya başlıyorlar birbirlerine.
Başarılı ve son derece üretken bir sanatçı olan Mone, 1870’li yılların sonlarında eşi Camille’i kaybedince kendini tamamen sanata adıyor ve 1890’a geldiğimizde Paris’ten ayrılarak Jiverni’ye yerleşiyor. Jiverni’deki yeni yaşamında sanatın yanında bir de peyzajla uğraşmaya başlıyor Monet.
Siz ayrılmadan önce hatırlatalım: Piri Guide’da bütün saydığımız bu sanatçıları ve çok daha fazlasını bulabilirsiniz. Tek yapmanız gereken Piri’yi indirmek!
