“Ulaşılacak bir sonu olan yolculuk yapmak iyidir ama nihayetinde, asıl önemli olan ‘yolculuktur’.” (Karanlığın Sol Eli, Ursula K. LeGuin).
Seyahat etmek, yaşadığın maceraları yazmak asırlardır hayatımızda olan bir gelenek. Ernest Hemingway, Jack Kerouac, Mark Twain gibi edebiyat tarihine ismini kazımış insanlar çıktıkları çılgın ve uzun yolculuklar sonucunda sayısız kelime tüketmişler, sayısız kitap yazmışlar. Peki neden seyahat ediyoruz? Seyahat etmenin amacı ne? Bir yerden bir yere gitmenin kapılarının sonuna kadar açıldığı yeni dünyamızda ise artık biraz daha yolculuğun sonunda nereye varacağımızdan çok, neden yolculuğa çıkıyoruz sorusu karşılıyor bizi.
Bu yazımızda ufkumuzu genişleten, bize ilham veren ve aydınlatan, en önemlisi de seyahat etme alışkanlığımızı toptan değiştirecek 5 kitabı listeledik. Farklı dünyalara ışınlanmaya hazır olun.
1- “Seyahat Sanatı” Alain de Botton
Bir mekânı mesken edinebilmenin en iyi yolu, orada bulunmanın bize hiçbir zorunluluk hissi yaşatmamasından geçiyordu.
Neden seyahat ediyoruz sorusuna ilk olarak İngiliz yazar ve felsefeci Alain de Botton “Seyahat Sanatı” kitabı ile başlamalıyız. Çünkü Botton bildiklerinizi sorgulatmayı, unutmanızı, göremediklerinizi ortaya çıkarmanızı sağlıyor bu kitabında. Botton bu kitabından yola çıkmanın nasıl bir şey olduğunu ve neden çıkıldığını hatırlatıyor. Botton aynı zamanda görmek istemeyeceğimiz şeyleri gün ışığına çıkartıyor. Gerçekte karşılaştıklarımızın neden bir seyahate çıkmadan önce kurduğumuz fantezilerden uzak olduğunu gösteriyor bize. En önemlisi de kafamızda oluşturduğumuz listeler olmadan, telaşa kapılmadan, ayrıntıları fark etmenin değerini hatırlatıyor. Üstelik kitapla beraber bir yandan dünyayı gezip bir yandan da Baudelaire, Wordsworth, Van Gogh gibi sanatçıların gözünden yolculuğun tadını çıkartıyoruz.
2- “Simyacı” Paulo Coelho
İnsanlar gitmekten çok geri dönüşü hayal ediyorlar.
Bazı kitaplar vardır hayatınızın farklı evreleri ile farklı anlamlar kazanır, her okuduğunuzda farklı bir şey alırsınız kendinize. Paulo Coelho’nun Simyacı kitabı ise tam olarak böyle. Evet bu dünyada ‘Simyacı’ kitabını duymamış az kişi vardır. İnanın bize ‘Simyacı’ aldığı bütün övgüleri, bütün ünü hak eden bir kitap. “’Simyacı’ hazine aramak için yolculuğa çıkan Endülüslü bir çobanın büyüleyici hikayesini anlatıyor. Sonunda ise hayal ettiğinden büyük bir hazineyle karşılaşıyor, kendisi ile.
Çoğu gezgin ister lezzet olsun ister çok görmek istediği müzeler olsun hep bir arayış içerisindedir maceralarında. Coelho bize tam tersini gösteriyor. Bize önemli olanın yolculuk olduğunu ve kafamızı kaldırdığımızda umduğumuzdan çok daha değerli şeyler bulabileceğimizi hatırlatıyor.
3- ‘‘Tuna Boyunca’’ Claudio Magris
İtalyan yazar ve çevirmen Claudio Magris, ‘Tuna Boyunca’’ kitabı ile adını en iyi çağdaş İtalyan yazarlar listesinde üstlere taşımakla kalmayıp, çeşitli ödülleri de evine götürdü. Magris ‘Tuna Boyunca’ kitabı sürecinde Tuna Nehri’nde tarih ve kültür ile bezenmiş bir yolculuğa çıkartıyor okuyucuyu. Bavyera tepelerinden Avusturya-Macaristan ve Balkanlar’a kadar nehir boyunca kasaba kasaba gezdiriyor bizleri. Her gittiği yerde farklı bir hayaleti uyandırıyor: Kafka ve Freud; Wittgenstein ve Marcus Aurelius; Lukcs, Heidegger ve Cline; Canetti ve çok daha fazlası. Rengaren bu coğrafyanın rengarenk insanlarını tanıtıyor bizi.
Tuna Boyunca basit bir seyahat anı kitabından çok daha fazlası. Magris bize farklı kültürlerin ne demek olduğunu, her yolculuğun kendi içinde hayaletleri getirdiği ve onların arayıp bulmanın, en kıyada köşede kalmış olanı bile, önemini gösteriyor bize. Magris bize nereye gidersek gidelim oranın bir parçasını aldığımızı ve kendimizden bir parçayı da geride bıraktığımızı hatırlatıyor.
4- ‘‘Dahiler Diyarı’’ Eric Weiner
Amerikalı yazar Eric Weiner’in kitabı ‘‘Dahiler Diyarı’’ listenin geri kalanından biraz daha farklı. Eric Winer, yaratıcı dehanın spesifik olarak nasıl geliştiğini göstermek için Atina’dan Silikon Vadisi’ne, 1900’lerin Viyana’sından, Rönesans zamanı Floransa’saya uzanan bir yolculuğa çıkartıyor bizi. Esprili ve eğlenceli tavrı ise bir yandan seyahatin aslında eğlendirici tarafını da hatırlatıyor. Sokrates, Michelangelo, Leonardo gibi dehaların yürüdüğü yollardan yürüyüp, onların hala bir yerlerde ruhlarının kalıp kalmadığını inceliyor. Weiner bir yandan da bu yerlerde “Havada ne vardı ve bunu şişeleyebilir miyiz?” diye soruyor.
5- ‘‘Walden’’Henry David Thoreau
Zamanla hiçbir anlaşma yapmadığından onu kendinden uzak tutmuş.
Belki de seyahat kitapları için olan bir listede Thoreau’yu görmeyi beklemiyordunuz. Hele ki Walden gibi ağır bir kitabı. Walden, Thoreau’nun en önemli kitapları arasında sayılıyor. Kitap Thoreau’nun arkadaşı Emerson’a ait bir arazideki inzivasını anlatıyor. Yazar Thoreau iki yıl, iki ay ve iki gününü Massachusetts’teki Walden Pond’un kıyısında, asgari düzeyde yaşayarak, kendi yemeğini yetiştirerek ve günlük tutarak geçiriyor. Bu yolculuğu sonunda ise Thoreau insanın çevresini ve yaşantısını gereksiz birçok nesne ve hissiyat ile doldurduğu fikrine varıyor. Ancak insan sadeleşirse evren ile uyumlu yaşayabilecek, yoksulluk, yalnızlık, güçsüzlük gibi kavramları arkasında bırakacaktır. Evet daha çok bir felsefe kitabı. Fakat Thoreau incelediği düşünceler ile bize çok daha fazlasını anlatıyor aslında. Öncelikle seyahatin farklı boyutlarda, farklı sürelerde, farklı şekillerde olabileceğini gösteriyor. Bir inziva bile kendini keşfetme yoluna uzanan bir seyahat olabilir. Aynı zamanda basit bir yaşamın, azıcık kıyafetle, tek başına çıkılan bir seyahatin ne kadar besleyici olabileceğini de anlatıyor. Bizi toplumdan ve kendimizden uzak bir konuma girmemizi ve etrafımızı sanki yeni keşfediyormuşçasına incelememizi öğretiyor.
Seyahatten bahsetmişken, Piri gezginlerinin seyahat taktiklerini okumadan planlarınızı yapmayın.
